หลักการเลี้ยงสัตว์

ในการเลี้ยงสัตว์มีปัจจัยที่สำคัญ 4 ประการด้วยกัน คือ

1. พันธุ์สัตว์ เกษตรกรไทยยังไม่ให้ความสำคัญต่อพันธุ์สัตว์ที่นำมา ใช้เลี้ยงมากนัก จึงมิได้ให้ความสำคัญต่อคุณภาพทางพันธุกรรมของสัตว์ที่นำมา ใช้เลี้ยง โดยเฉพาะในโคและกระบือ ปัจจุบันเกษตรกรไทยเริ่มให้ความสำคัญต่อการเลือกซื้อหาสัตว์ ที่มีคุณภาพดีมาเลี้ยงมากขึ้น โดยเฉพาะในไก่ เป็ด และสุกร เกษตรกรจำนวนมากนิยมตอนโคและกระบือที่มีขนาดใหญ่และ รูปร่างดีเพื่อนำไปใช้งาน คงปล่อยให้โคกระบือตัวผู้ขนาดเล็กไว้คุมฝูง จึงทำ ให้ลูกโคและกระบือที่คลอดออกมาระยะหลัง ๆ มีขนาดเล็กลง

ดังนั้นเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์จึงควรที่จะได้เลือกหาซื้อสัตว์พันธุ์ดี มาเลี้ยง ไม่ใช่สัตว์อะไรก็ได้และควรจะได้สงวนสัตว์ที่ดีมีรูปร่างใหญ่ให้ นมมาก ให้เนื้อมาก ให้ลูกดก ให้ลูกบ่อย มีความทนทานต่อโรคเก็บไว้เลี้ยง ทำพันธุ์ โดยเฉพาะควรจะเปลี่ยนวิธีตอนสัตว์เสียใหม่โดยให้ตอนตัวเล็ก ๆ ให้หมด และเก็บตัวใหญ่เอาไว้ทำพันธุ์

2. อาหารสัตว์ เกษตรกรจำนวนมากยังไม่ให้ความสนใจต่อการ ให้อาหารโคและกระบือเท่ากับผู้เลี้ยงสุกร ไก่และเป็ด โดยคิดเอาว่าโค และกระบือหาอาหารกินได้ ไม่จำเป็นต้องจัดหาอาหารให้ แม้แต่สุกรไก่ และเป็ดเอง แม้รู้ว่าต้องจัดหาอาหารให้ก็ยังไม่รู้ว่าระยะใดสัตว์ต้องการ อาหารชนิดใด มากน้อยเท่าใดจึงจะเหมาะสม

เกษตรกรที่ทำการเลี้ยงสัตว์จึงจำเป็นต้องศึกษาเรื่องการให้อาหาร สัตว์ และจัดหาอาหารมาให้สัตว์กินให้ถูกต้องกับความต้องการ จึงจะทำให้สัตว์ นั้นเจริญเติบโตได้ดี ให้นมมาก ให้ลูกทุกปี หรือให้ลูกดก และไม่เป็นโรคต่าง ๆ เนื่องจากการขาดอาหาร อาหารหลักที่สำคัญ ๆ ที่เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ควรจะได้ให้ความ สนใจ คือ

2.1 อาหารโปรตีน

2.2 อาหารพลังงาน

2.3 อาหารแร่ธาตุ

2.4 วิตามิน

2.5 น้ำ

3. การจัดการดูแล สัตว์เลี้ยงก็เช่นเดียวกับคนที่ต้องการให้เจ้าของดูแล จึงจะสามารถเจริญเติบโตและผลิตผลหรือการสืบพันธุ์ที่ดีได้ สิ่งสำคัญที่ต้อง ให้ความดูแลให้แก่สัตว์ก็ คือ 

3.1 เรือนโรง

3.2 การให้อาหารและน้ำ

3.3 การจัดการเกี่ยวกับการผสมพันธุ์

3.4 การรีดนมและการจัดการอื่น ๆ

4. โรคสัตว์ แนวทางในการป้องกันโรคในหลักการใหญ่ ๆ ที่ยึดถือปฏิบัติกันก็คือ

4.1 การฉีดวัคซีนป้องกันโรคสัตว์ล่วงหน้า

4.2 การป้องกันโรคทางอื่น

4.3 การคัดเลือกผสมพันธุ์สัตว์ให้มีความต้านทานโรค